Skoroszów

Ślady osadnictwa odkryte przez archeologów 3 km na zachód od centrum wsi pochodzą z okresu kultury łużyckiej (cmentarzysko ciałopalne). Na terenie wsi znajdują się również ślady osady z czasów kultury przeworskiej i wczesnego średniowiecza.

Nazwa miejscowa pojawiła się w dokumentach od XIII w.: Skorossovo, Skoroschovo, Skoroschow, Skoroschouo, a od XVIII w.: Hammer Katholisch lub Katholischhamer, po 1945 r. – Skoroszów.

Człon Hammer niemieckiej nazwy wsi wiąże się z rozwiniętym na tym obszarze kuziennictwem, które opierało się na miejscowych złożach rudy żelaza.

Pierwotnie nazwa Skoroszów określała duży kompleks leśny graniczący od północy z ziemią milicką, który Henryk Brodaty nadał w 1232 r. klasztorowi cysterek w Trzebnicy. W średniowieczu na tym terenie powstało wiele kolonii leśnych. Podstawą egzystencji tych osad było wydobywanie i przeróbka tutejszych zasobów rudy darniowej. Służyły temu dymarki – dawne piece hutnicze. Początkowo dymarki były wyłożonymi gliną zagłębieniami w ziemi tzw. ogniska dymarskie. Rozwój hutnictwa powodował karczowanie i wypalanie drewna. Z czasem niektóre z tych osad przekształciły się w miejscowości. W czasach nowożytnych okoliczne lasy były nadal podstawą egzystencji wsi.

Skoroszów, jako wieś, powstała prawdopodobnie w drugiej połowie XV w. W 1433 r. wioski jeszcze nie było.

W 1785 r. w Skoroszowie była owczarnia i leśnictwo należące do klasztoru, młyn wodny oraz 29 gospodarstw zagrodniczych, 16 domów i 252 mieszkańców. We wsi mieszkali katolicy i ewangelicy. Katolicy przypisani byli do kościoła w Koczurkach, a ewangelicy należeli do gminy wyznaniowej w Złotowie, a chodzi do zboru filialnego w Kuźniczysku.

Po sekularyzacji klasztoru leśnictwo skoroszowskie przeszło na skarb państwa, natomiast na terenie wsi w ciągu XIX w. wykształciła się duża własność gminna. W 1845 r. wieś liczyła już 562 mieszkańców, którzy żyli w 76 domach. Z tego, około 50 osób było zatrudnionych w leśnictwie. Przemysł wiejski wzbogacił się także o cegielnię i tartak.

Na początku XX w. powstała nowa gajówka i leśniczówka. W 1910 r. mieszkańcy wznieśli kaplicę mszalną pw. św. Rodziny. Rozpoczęła się także elektryfikacja wsi. Przeciągnięto linię telefoniczną z Kuźniczyska. We wsi istniała również agencja pocztowa. Była karczma i szkoła.

W 1939 r., łącznie z pracownikami leśnictwa, we wsi było 430 mieszkańców, którzy żyli w 115 zagrodach. Własność gminna liczyła 423,23 ha gruntów.

Układ wsi miał charakter ulicówki. Po przyłączeniu do Kuźniczyska, leżącej na południowy wschód od wioski, osady Dammitz, powstała kolejna ulicówka.

Od połowy XIX w. rozpoczęły się badania flory lasu. Przyrodnicy odkrywali unikalne rośliny, typowali pomniki przyrody. Pod koniec tego wieku wydano wiele przewodników po tych lasach. Wytyczono szlaki turystyczne. Organizowano wycieczki.

Kilometr od wsi Skoroszów powstała Ścieżka edukacyjna Stawy Rybne Skoroszów, która ma 3 km długości i na jej przejście należy przeznaczyć ok. półtorej godziny. Poprowadzona została pomiędzy kilkoma stawami, które są wykorzystywane do hodowli ryb, ale które są jednocześnie obszarem występowania wielu ciekawych gatunków ptaków i ssaków.