Kobylice

Osadnictwo istniało tu już w środkowej epoce kamienia (mezolicie), w okresie kultury tradenuaskiej oraz w neolicie. Ślady osadnictwa pochodzą również z okresu kultury łużyckiej (groby ciałopalne), kultury przeworskiej oraz z wczesnego średniowiecza i średniowiecza (groby szkieletowe).

Nazwa wsi jest pochodzenia starosłowiańskiego i wywodzi się od zwierzęcia, kobyły. Prawdopodobnie była to wieś służebna, w której hodowano konie, lub było miejsce dla koni ewentualnie przetrzymywano je w okresie zimowym.

Udokumentowane nazwy wsi: Cobelicz, Kobelitz, Kobilicz, Cobelitz, Cobilwitz, Kobelitz, Kobelwitz, Stuttendorf potem do 1945 r. – Kobelwitz, następnie Kobylice.

Wieś należała do dóbr książęcych. Według historyków niemieckich, na terenie Kobylic istniała wcześniej – zaginiona w średniowieczu – wieś Zantirouo, którą książę Henryk Brodaty w 1204 r. nadał klasztorowi trzebnickiemu. Inaczej lokalizują tą wieś badacze polscy.

Obecna nazwa wsi pojawiła się w akcie z 1 maja 1224 r. (w tym roku mija 790 lat istnienia miejscowości). Wtedy książę Henryk Brodaty nadał cysterkom trzebnickim przywilej o lokacji Trzebnicy jako miasta na prawie polskim. Dla sprawnego funkcjonowania urządzonego targu, książę przydzielił mniszkom specjalnego urzędnika – „nunciusa”, którego nadał klasztorowi wraz z jedną dziedziną w Kobylicach. Dziedziną zwano gospodarstwo rodzinne z prawem dziedziczenia. W Kobylicach liczyła ona około 3 łanów (45 ha) i była wolna od świadczeń na rzecz konwentu. W zamian „nuncius” miał czuwać nad porządkiem w mieście w czasie trwania targów, ogłaszać na nich rozporządzenia klasztorne i powoływać ludzi przed sąd.

Uderzające jest, że od XIII do połowy XIV w. Kobylice nie figurują w spisie dóbr klasztornych, chociaż powstały tu: folwark i wieś na prawie niemieckim oraz istniała dziedzina – dobra należące do urzędnika klasztornego. Wkrótce Klemens został zwolniony z urzędu szafarza.

Z czasem Klemens zrezygnował z tej służy i kupił sołectwo w Kobylicach. Żył jeszcze w 1399 r. Po jego śmierci dobra z sołectwem przejęła wdowa po nim – Jadwiga i synowie: Georg i Johann. W 1408 r. sołtyska Jadwiga Rosilipivo i synowie, kupili jeszcze sołectwo w Ligocie.

Informacje o folwarku pochodzą z 1410 r. Według urbarza folwark w Kobylicach pierwotnie dawał klasztorowi 4 szkojce czynszu. Grzywna to 24 szkojce. W 1463 r. właścicielem folwarku był Nitzke Klobutaski. Potem przekazał go cysterkom. Odtąd majątek ten stanowił posiadłość lenną wobec klasztoru wraz z wynikającymi z tego tytułu służbami i obowiązkami. W 1476 r. jego właścicielem był już Hans Nitsche, który sprzedał zakonnicom ½ grzywny czynszu ze swego folwarku. Sto lat później, w 1576 r. konwent potwierdził kupno folwarku w Kobylicach przez Vinceza Korske, który nabył go od Hansa Nitschke.

Do 1810 r. Kobylice były wsią klasztorną. Po sekularyzacji opactwa, dobra klasztorne w tym folwark, przejęło państwo pruskie. W 1822 r. liczba mieszkańców wsi wzrosła do 195 osób. Nastąpiło też znaczne zróżnicowanie majątkowe wsi. Było już tylko 27 zagrodników i aż 8 chałupników. Od tego czasu, majątek dawnego folwarku zaczął przekształcać się we własność gminną, która w połowie XIX w. osiągnęła już 344 ha.

W 1845 r. wieś, zwana wtedy Stuttendorf, liczyła 31 zagród i 37 budynków. Żyło w niej 189 mieszkańców. Wśród nich 26 katolików, którzy należeli do parafii św. Bartłomieja i św. Jadwigi w Trzebnicy. Dzieci uczęszczały do szkoły ewangelickiej w Księginicach. We wsi oprócz wiatraku istniała kuźnia i warsztat kołodziejski. Potem powstała również karczma.

Pod koniec XX w. drewnianą i szachulcową zabudowę wsi zaczęto zastępować budownictwem murowanym. Powstała cegielnia i pojawili się murarze i cieśle. Zagrody były budowane w kształcie czworoboku, w którym budynek mieszkalny ustawiony był szczytem do wiejskiej drogi.

W 1901 r. wieś miała już 199 mieszkańców. Potem zaczął się powolny odpływ ludności. W 1931 r. mieszkali tu: rolnicy (14), ogrodnicy (4) oraz robotnicy i rzemieślnicy. Był też strażnik. Powstała szkoła ewangelicka, w której uczył Hermann Ulrich. W 1939 r., przed wybuchem II wojny światowej, było już tylko 159mieszkańców i 38 domów. Własność gminna liczyła 350,94 ha. Ostatnim wójtem był rolnik, Gottfried Hempe. W styczniu 1945 r. dotychczasowi mieszkańcy wsi, w obawie przed zbliżającym się frontem radzieckim, opuścili Kobylice i udali się na Zachód.